مریم جهانجاتی: دوست دارم یکبار دیگر در شرایط دختران فوتبالیست امروزی قرار بگیریم
مربی تیم ملی فوتبال زنان گفت: هزینه حضور یک تیم لیگ برتری زنان از قرارداد یک بازیکن نیمکت‌نشین مردان هم کمتر است و با وجود همه مشکلات و کاستی‌ها، فوتبال زنان رشد قابل توجهی داشته است.«مریم جهان‌نجاتی» مربی تیم ملی فوتبال زنان و سرمربی تیم شهرداری سیرجان است. او سال‌ها سرمربیگری این تیم را برعهده دارد. وی به عنوان بازیکن در تیم گل‌گهر سیرجان بازی می‌کرد و پیش از آن نیز مدال‌های رنگارنگی را در تنیس روی میز استان کرمان و کشوری کسب کرده است.
در متن زیر مشروح گفت و گو با این مربی را می‌خوانیم:
۲ برادر شما در تیم گل گهر سیرجان بازی می‌کردند؟
سه برادر دارم که ۲ برادرم در تیم جوانان گل گهر فوتبال بازی می‌کردند و من هم از ۱۳۷۲ و در ۹ سالگی با آنان در یک خانه قدیمی و حیاطی بزرگ فوتبال بازی می‌کردم. از آنجایی که رشته فوتبال و فوتسال در آن زمان نبود به تنها رشته‌ای که در مدرسه بازیکن جذب می‌کرد یعنی تنیس روی میز رفتم.
چطور شد که قهرمان تنیس روی میز استان شدید؟
از سال ۷۷ تا ۸۱ در مسابقات آموزشگاه‌های استان همواره بروی سکو رفتم و مدال‌آوری داشتم و از مقام اولی تا سومی را در این رشته بدست آوردم. از سال ۸۱ سه بار با تیم دانشگاه آزاد کرمان در مسابقات دانشجویان کشور شرکت کردیم که ۲ بار قهرمان کشور شدیم. در سال ۸۵ به انتخابی تیم ملی در اصفهان دعوت شدم. ۴۰ نفر در این انتخابی بودند اما تنها ۴ نفر را برگزیدند و من هم انتخاب نشدم. وقتی عضو تیم ملی نشدم این رشته را رها کردم و در کنار آن با توجه به اینکه از سال ۷۹ فوتسال وارد کرمان شد همزمان با ورزش دانشگاهی در سال ۸۱ این رشته را شروع کردم. گرچه همواره دنبال فوتبال بودم تا فوتسال.
فوتسال را زیاد دوست نداری؟
چون فضای باز و تعداد نفرات فوتبال و هیجانش بیشتر است. فوتبال یک ورزش گروهی و هماهنگ و عالی است. در سال ۸۲ به تیم گل‌گهر سیرجان پیوستم و بلافاصله همان سال قهرمان استان شدیم. در سال ۸۳ قهرمانی لیگ دسته سه کشور را بدست آوردیم. سال ۸۴ هم عنوان نایب قهرمانی لیگ دسته ۲ را کسب کردیم.
به تیم ملی فوتسال دعوت نشدی؟
خیرو دعوت نشدم. زیرا از سال ۸۵ که شروع فوتبال بود بلافاصله با وجود پیشرفت در فوتسال به فوتبال رفتم.
در ۲۳ سالگی مدرک مربیگری فوتبال را گرفتی؟
بله. در سال ۸۶ سرمربی تیم فوتبال زنان فریکو سیرجان بودم و در مسابقات لیگ دسته ۲ به میزبانی بم قهرمان شدیم. تیم بم آنجا مقام نیاورد اما بدنبال این بود تا با گرفتن امتیاز به لیگ برتر برود. ما نیز بدلیل کمبود بودجه نمی‌توانستیم به لیگ برتر برویم. دوست داشتم در فوتبال بازیکن شوم اما تازه مربی فوتبال شده بودم و فکر می‌کردم اگر به عنوان سرمربی بیرون از تیم باشم و آنان را هدایت کنم خیلی بهتر می‌توانم به رشد تیمم کمک کنم. مجبور شدم در آن سن این تصمیم را بگیرم.
دوست دارم یکبار دیگر فوتبال شروع کنم و در شرایط دختران فوتبالیست امروزی قرار بگیریم.
برای راهیابی به لیگ برتر به دسته یک رفتی؟
برای راهیابی به لیگ برتر نیاز به کسب امتیاز داشتیم به همین دلیل به لیگ دسته یک رفتیم و در سال ۸۷ قهرمان شدیم و به لیگ برتر صعود کردیم. در سال ۹۰ اولین حضور ما در لیگ برتر بود و مقام سوم را بدست آوردیم.
۲ فصل بدون حامی مالی در لیگ برتر بازی کردی؟
سریکو دیگر حامی مالی ما نبود و با هزینه‌های شخصی و کمک گرفتن از اداره تربیت بدنی و هیات فوتبال در سال ۹۱ و ۹۲ در لیگ برتر بازی کردیم تا فقط در این لیگ بمانیم و مقامی هم نیاوردیم. در سال ۹۳ شهرداری سیرجان حامی ما شد و موفق به کسب عنوان چهارمی کشور شدیم. با حمایت حامی خوب با مدیریت عالی در سال ۹۴ قهرمانی لیگ برتر را بدست آوردیم. به ترتیب تا الان از سال ۹۵ مقام سوم، ۹۶ و ۹۷ مقام دوم لیگ برتر را کسب کردیم. ۹۸ هم با وجود تمام نشدن لیگ برتر بدلیل بحران کرونا اینک در رده سوم جدول قرار داریم.
به تیم ملی دعوت شدی؟
چون تیم شهرداری سیرجان در لیگ برتر و دسته ۲ مقام قهرمانی و سوم را کسب کرده بود و جزو مربیانی بودم که با بازیکنان بومی توانستم رزومه خوبی داشته باشیم به عنوان مربی از سال ۹۰ به تیم ملی دعوت شدم. از سال ۹۰ تا ۹۲ مربی تیم ملی نوجوانان بودم. در سال ۹۱ با این تیم توانستیم برای نخستین مرتبه از دور مقدماتی مسابقات نوجوانان آسیا در سریلانکا به فینال صعود کنیم. در سال ۹۲ در فینال مسابقات نوجوانان آسیا در شانگهای چین نیز مقام ششم آسیا را بدست آوردیم. در سال ۹۳ مربی تیم ملی جوانان بودم و با آنان در مرحله مقدماتی مسابقات جوانان آسیا در تایلند حضور یافتیم و از این مرحله صعود کردیم. در سال ۹۴ در مسابقات قهرمانی جوانان آسیا در چین با این تیم شرکت کردیم اما مقام نیاوردیم. بازیکنانی چون شبنم بهشت، افسانه چترنور، ملیکا متولی و فاطمه گرایلی بازیکنان ۱۴ ساله‌ای بودند که از تیم نوجوانان با ما شروع کردند و الان چهره‌های برتر فوتبال زنان هستند.
پس از آن هم مربی تیم ملی بزرگسالان شدم و هنوز هستم. با این تیم نیز در سال ۹۵ در مسابقات مقدماتی جام ملت‌های آسیا و در سال ۹۶ در مقدماتی جام جهانی تایلند شرکت کردیم. در سال ۹۷ نیز در دور نخست مقدماتی المپیک توکیو ۲۰۲۰ در تایلند حضور یافتیم و به مرحله بعد به عنوان اولین تیم، صعود کردیم اما در سال ۹۸ از مرحله دوم مسابقات مقدماتی المپیک توکیو در قطر نتوانستیم صعود کنیم.
فکر می‌کنید چرا تیم‌های ملی فوتبال زنان ضعیف هستند؟
بستگی دارد که چگونه به این قضیه نگاه کنیم و چقدر بستر برای رشد فوتبال زنان فراهم شده است. همچنین چقدر از باشگاه‌های لیگ برتر مردان در بحث زنان تیم‌داری کرده‌اند. هزینه حضور یک تیم لیگ برتری حتی از عدد قرارداد یک بازیکن نیمکت نشین تیم مردان کمتر است. زنان ما کار خیلی سختی در فوتبال دارند.
هر چند نباید رشد چشمگیر تعداد مربیان و داوران فوتبال را در ایران نادیده بگیریم که در سایت ای اف سی هم به آن اشاره شد. فدراسیون فوتبال از سال ۸۵ تاکنون گام مهمی در رشد مربیان و داوران فوتبال برداشته است. زیرا وقتی پرورش مربیان بیشتر می‌شود بازیکنان بیشتری خواهیم داشت و رقابت تنگ‌تر می‌شود، بنابراین انتخاب و کیفیت کار خیلی بالا می‌رود.
انتخاب بازیکن در گذشته سخت بود؟
در تیم نوجوانان و جوانان انتخاب بازیکن بسیار سخت بود چون کسی فوتبال بازی نمی‌کرد. به نظرم فدراسیون در گام دوم می‌تواند با یک برنامه مدون و استفاده خلاقانه از مربیان در شهرها و استان‌ها استعدادیابی خوبی انجام دهد.
سنگین‌ترین حرفی که در این سال‌ها شنیدی؟
روزی که برای تشکیل تیم فوتبال زنان سیرجان در سال ۸۵ نزد یکی از مدیران باشگاه‌های سیرجان رفتم تا حمایتم کند گفت: ترجیح می‌دهم اگر بخواهم سفر بروم با یک اتومبیل خیلی خوب سفر کنم و فوتبال زنان فکر نمی‌کنم اتومبیل مناسبی برای برند ما باشد.
جوابش را ندادی؟
ناراحت شدم از اینکه نمی‌تواند به یک جوان و حرف‌های او اعتماد کند و در آن دوران به او حق دادم. اما با گذشت زمان به آنان ثابت کردیم که ۱۳ دختر سیرجانی چگونه به تیم ملی راه یافته‌اند و امروز جزو افتخارات استان کرمان هستند.
مدیر عامل کدام باشگاه بود؟
ترجیح می‌دهم که نگویم.
خاطره فوتبالی؟
سال ۸۶ باید تیم را برای مسابقات لیگ دسته ۲ آماده می‌کردم و روزها نمی‌توانستیم تمرین کنیم چون مجوز حراست را نداشتیم. آنان گفتند که فعلا نباید تمرین کنید. استرس آمده نبودن تیمم را داشتم، بنابراین از مسوول چمن خواستم تا در تاریکی شب به ما اجازه دهد تا بازی کنیم. آن زمین نوری نداشت و ما در تاریکی با نور ماشین‌های خود تمرین می‌کردیم تا اینکه مجوز صادر شد تا فوتبال به صورت رسمی بازی کنیم. آن تیم در لیگ دسته ۲ قهرمان شد.
